Yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren altı dernek, Covid-19 salgını nedeniyle karşılaşılan güçlükler ve sektör üzerindeki etkilerini gerekçe göstererek YEKDEM süresinin 8 ay ila 12 ay arasında uzatılması yönündeki önerilerini Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e sundu.
TÜREB, GÜNDER, GENSED, HESİAD, JESDER ve GÜYAD imzasıyla 14 Nisan tarihinde sunulan yazıda, derneklerce yapılan anket çalışmalarına göre halen inşaatı devam eden ve bu sene sonuna yetiştirilmek üzere çalışmaları devam eden santrallerin toplam kurulu gücü 3,720 olarak belirtildi. Santral türleri ve projelerin kurulu güçleri ise şu şekilde ifade edildi:
- 2,500 MW RES
- 600 MW HES
- 450 MW GES
- 170 MW JES
Projelerin tahmini toplam yatırım tutarı 7 milyar EUR’nun üzerinde olduğu belirtilirken, kefalet, ipotek ve proje finansmanı ile finanse edilmekte olan projelerin, pandemi nedeniyle 31 Aralık 2020 tarihinden önce yetiştirilmelerinde sorun yaşanmasının kuvvetle muhtemel olduğu kaydedildi.
Yenilenebilir enerji yatırımlarını olumsuz etkileyen faktörler ise şu şekilde belirtildi:
- Arz ve Talep krizleri,
- Uluslararası ulaşımın kısıtlanması,
- Santrallerde kullanılacak ekipman maliyetlerinde ciddi anlamda artışlar,
- Yerli ve ithal ekipman tedarik sürelerinin uzaması,
- Tedarik zincirinin kırılması
- Uluslararası ekip, yedek parça ve uzman gelişlerin ertelenmesi
- Tedarik edilen ekipmanların kalitesinin düşmesi,
- Dünya çapında para piyasalarında meydana gelen dalgalanmalar,
- Bankalarca finansman kaynağı bulunmasına rağmen limitlerin kullandırılmaması,
- Adli mercilere başvuruların askıya alınması,
- Tahsilat zincirinin kırılması,
- Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personelin evden çalışması ve buna bağlı olarak sürelerde gecikmeler,
- Şehirlerarası seyahatlere kısıtlama getirilmesinden kaynaklı, santrallerde inşaatta çalışacak işçilerin bulunamaması,
- Salgından kaynaklı psikolojik etkenler ile beyaz yaka işçilerin çalışma alanlarına gitmek istememeleri,
- Gerek yurtiçi gerekse yurtdışında yaşanan sokağa çıkmama telkin ve yasakları nedeniyle sanayide öngörülemez talep düşüşü,
- Santral ekipmanı üreten yerli üreticilerimizin hammadde tedarikindeki gecikmelerden kaynaklı taahhütlerini yerine getirememesi,
Sektörel derneklerin başkanlarının imzası ile Bakan Dönmez’e sunulan yazıda, YEDKEM süresinin uzatılmasının kazanımları şöyle ifade edildi:
“… milli ekonomimize kazandırılması planlanan, her biri ihalelere girilerek kazanılmış, finans kuruluşlarına ve ülkemize önemli derecede mali yükümlülükler içeren bu projelerin salgından etkilenmeyerek sağlıklı bir şekilde işletmeye alınabilmeleri adına YEKDEM süresine eklenmek üzere 8 ay ila 12 ay arasında ilave bir süreye ihtiyaçları bulunmaktadır. Bununla beraber bu projelere ek süre verilmesi, projelerin YEKDEM’den faydalanma sürelerini uzatmayacak, hali hazırda zaten yatırımları devam eden bu projelerin de Devletimize ek bir mali bir külfeti olmayacaktır. …”