EPDK koordinatörlüğünde, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) tarafından düzenlenen “4. Enerjide Ar-Ge Çalıştayı” Ankara’da gerçekleştirildi.
Çalıştaya katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez yaptığı konuşmada, iş hayatına Ar-Ge mühendisi olarak başladığını ve Ar-Ge ile inovasyona büyük önem verdiğini belirtti.
Bakanlık bünyesinde Ar-Ge buluşmaları düzenlediklerini dile getiren Dönmez, “Ortak bir mutabakatla Türkiye’nin enerjide Ar-Ge stratejisini inşa edeceğiz.” ifadesini kullandı.
Dönmez, Ar-Ge kültürünün oluşturulması ve kurumsallaştırılarak sonraki kişi ya da kurumlara devredilmesinin önemine işaret ederek, “Bu ekosistem içindeki diğer paydaşlara nasıl ulaşacağınızı bilmeden, finansman kaynaklarına erişimi sağlamadan, fikrinizi somut çıktı haline getirecek süreçte atılan adımlar istediğiniz sonucu vermez. Tarafların birbirleriyle iletişim ve koordinasyonuyla sürdürülebilirlik çok önemli. Ar-Ge’de çalışmaları sabırla, ısrarla yapmak zorundasınız.” diye konuştu.
Ar-Ge, doğalgaz dağıtımda 2 milyar dolar kazandırdı
OECD ülkelerinin enerji sektörlerindeki Ar-Ge modellerini incelediklerini anlatan Dönmez, “Ar-Ge’de Türkiye’ye özgü bir model üzerinde çalışmalarımızda sona geldik. İnşallah yakında sizlerle de paylaşacağız.” dedi.
Söz konusu modelin kurumsallaşma, kültür ve katılımcılık olmak üzere 3 temel bileşenden oluştuğunu dile getiren Dönmez, “Ar-Ge süreçlerinde hiçbir bileşen birbirinden bağımsız değil. Doğal gaz sektörümüzü bu anlamda başarılı bir örnek olarak gösterebiliriz.” ifadesini kullandı.
Dönmez, daha önce doğalgaz dağıtım sektöründe malzeme ve ekipman ihtiyacının ithal ürünlerden sağlandığını anımsatarak şunları kaydetti:
“Bugün yapılan Ar-Ge çalışmalarıyla doğalgazda müteahhitlik ve müşavirlik hizmetlerinin %100’ü, malzeme ve ekipman ihtiyacının ise %90’ı yerli imkanlarla karşılanıyor. Bazı alanlarda üretim sektörümüz net ihracatçı konumuna geçti. Buna kombi, kazan, panel ve radyatör sektörünü örnek gösterebiliriz. 2018’de üretilen 2.2 milyon kombinin 1 milyonu başta Avrupa olmak üzere pek çok ülkeye ihraç edildi. Yıllık 36 bin kazan üretiminin 19 bin 500’ü yurt dışına ihraç edildi. Radyatör ve kazan ihracatıyla bu alanın ülkeye döviz getirisi yaklaşık 1 milyar dolar oldu. Genel fotoğrafa bakıldığında, doğal gaz dağıtım alanında yapılan Ar-Ge çalışmaları neticesinde toplamda yıllık 2 milyar doların üzerinde ihracat geliri de elde ettik.”
‘Ar-Ge kültürünün oluşmasına büyük önem veriyoruz’
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, enerji sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde Ar-Ge kültürünün oluşmasına büyük önem verdiklerini belirterek, “Senelik 100 milyon liraya ulaşan Ar-Ge desteğimiz bu anlayışımızın bir göstergesidir.” dedi.
Yılmaz, konuşmasında, kurum olarak Ar-Ge alanında yapılan her harcamayı Türkiye’nin geleceğine yatırım olarak gördüklerini vurgulayarak, bu yatırımların kaliteli hizmet, istihdam ve yerli üretimde büyük rol oynadığını anlattı.
Ar-Ge kültürünün enerji sektöründe yükselişe geçmesi için çok çaba harcadıklarını aktaran Yılmaz, “2014’te 30 Ar-Ge projesi başvurusuyla çıktığımız yolda, 500’den fazla proje başvurusunun, 213 onaylı projenin ve sonuçlanan 84 projenin gururunu yaşıyoruz. Hizmet kalitesini artırmak için tüketicinin yüzünü daha fazla güldürecek yeni projelere ihtiyaç var.” değerlendirmesinde bulundu.
EPDK’nin enerji sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde Ar-Ge kültürünün oluşmasına büyük önem verdiğini dile getiren Yılmaz, “Senelik 100 milyon liraya ulaşan Ar-Ge desteğimiz de bu anlayışımızın bir göstergesidir.” ifadesini kullandı.
Yılmaz, Türkiye’nin aynı zamanda Ar-Ge ihraç eden bir ülke olabileceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Gürcistan Enerji Kurumu bizimle temasa geçti. Güneş enerjisi üzerine çalışmak, altyapı ve yatırım olanaklarını geliştirmek istiyorlar. Kendilerini, bir elektrik dağıtım şirketimiz tarafından yürütülen Ar-Ge projesinin koordinatörü ve paydaşlarıyla irtibatlandırdık. Bu projelerimizin yurt dışına açılmasıyla kısa zamanda Ar-Ge ihraç eden bir ülke olacağımıza inanıyorum. Yeter ki gençlere güvenelim, üniversitelerle iş birliğimizi en üst düzeyde tutalım.”
‘Türkiye’de Ar-Ge harcamalarındaki %1 artış, ekonomik büyümeyi %0.63 artırıyor’
Çalıştay’da konuşan GAZBİR Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan, enerji piyasasındaki Ar-Ge uygulamaları ile ilgili önemli bilgiler verdi. Sürdürülebilir ekonomik büyüme için Ar-Ge yatırımlarının öneminin sürekli arttığını vurgulayan Arslan, Ar-Ge yatırımının ekonomik büyüme üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu söyledi.
21 OECD ülkesinde yapılan çalışmaya göre, Ar-Ge harcamalarındaki %1 artışın, ekonomik büyümeyi %0.76 arttırdığını belirten GAZBİR Başkanı Arslan, ilgiyle izlenen konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Türkiye’de Ar-Ge harcamalarındaki %1 artışın, ekonomik büyümeyi %0.63 artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Firmalarda ise toplam faktör verimliliğine inovasyonun %50 etki etmekte olduğu görülmüştür. Ar-Ge harcamaları, bir ülkenin veya firmanın teknoloji yeteneğini gösteren değişkenlerden biridir. Enerji sektöründe ve doğal gaz özelinde dışa bağımlılığın düşürülmesinde Ar-Ge çalışmaları büyük öneme sahiptir. Bu nedenle Ar-Ge çalışmalarının sayısı giderek artmaktadır.”
Türkiye’nin Ar-Ge faaliyetleri harcamalarının 2018 yılında %22 artarak 2.3 milyar dolara (bugünkü kur ile 13 milyar TL) ulaştığını belirten Arslan, 2019 yılı için 2.8 milyar dolar bütçe ayrıldığını söyledi.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2018 yılında gerçekleşen Ar-Ge harcamalarının Türkiye GSYİH’nın %0.35’ini ve Türkiye merkezi yönetim bütçe harcamalarının %1.5’ini