Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Atlantic Council (AC) tarafından 14 Mayıs tarihinde düzenlenen online konferansta enerji piyasasına ilişkin önemli açıklamalar yaptı.
Bakan Yardımcısı Bayraktar; “YEKDEM’in nasıl devam edeceği konusunda çalışmalarımız sürüyor. Bu aşamada, desteklerin yabancı para birimi yerine TL bazlı olacağını söyleyebilirim. Tutarın nasıl eskale edilebileceğine ilişkin bankalarla görüşmelerimiz oluyor. Tamamlanınca, yeni modeli açıklayacağız.” dedi.
Bu yılın ilk 4 aylık döneminde, Türkiye’nin ithal ettiği toplam gazın içerisinde LNG’nin payının %44’e yükseldiğini açıklayan Bayraktar, aynı dönemde ithal edilen LNG’nin %40’ının ABD’den ithal edildiğini belirtti. Bu yılın ilk 4 ayında kaydedilen %44 LNG oranının yıl sonuna doğru bir miktar düşeceğini belirten Bayraktar, Türkiye’nin doğalgaz talebinin 1/3’ünü LNG ile karşılamayı amaçladıklarını söyledi. Bayraktar, LNG’nin 2018 yılında %22 olan payının geçen yıl %28’e yükseldiğini de de vurguladı.
Türkiye’nin doğalgaz piyasasının serbestleştirilmesinde hedeflerinin gerisinde olduğuna da değinen Bayraktar, buna gerekçe olarak uzun dönemli kontratları, al ya da öde yükümlüklerini ve diğer bazı yapısal engelleri gösterdi. Bayraktar sözlerine şöyle devam etti:
“Ama artık bunun için önümüzde fırsatlar var. Önümüzdeki 2 yıl içerisinde toplam 16 bcm uzun dönemli kontratımız sona erecek. Uzun dönemli boru hattı kontratlarımızın bulunduğu Rusya, Azerbaycan, İran ve LNG kontratlarımızın bulunduğu Cezayir ile Nijerya, Türkiye pazarına gaz satıp satmayacaklarına kendileri karar verecek artık. Biz daha fazla rekabet ve esneklik istiyoruz. Türkiye artık eskisi gibi davranmayacak.”
AC Türkiye Direktörü Defne Sadıklar Arslan’ın moderatörlüğünü üstlendiği panele, Bakan yardımcısı Bayraktar dışında Büyükelçi ve AC Global Energy Center Kurucu Başkanı Richard L. Morningstar ve Tellurian LNG Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Anita Orban katıldılar.
Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar’ın dikkat çeken diğer açıklamaları şöyle:
- YEKDEM’in nasıl devam edeceği konusunda çalışmalarımız sürüyor. Bu aşamada, desteklerin yabancı para birimi yerine TL bazlı olacağını söyleyebilirim. Tutarın nasıl eskale edilebileceğine ilişkin bankalarla görüşmelerimiz oluyor. Tamamlanınca, yeni modeli açıklayacağız.
- Güneşte, küçük kapasiteli alanları kapsayan YEKA ihalesini, üçüncü çeyrekte olmasa dahi dördüncü çeyrek dönemin başında yapacağız.
- Covid-19 salgını nedeniyle elektrikte talep, Mart ayı başından itibaren bugüne kadar %6.3 oranında düştü. Sadece Nisan ayı başından bugüne kadar kaydedilen düşüş ise %14 oldu.
- Doğalgazda ise tüketim, sanayide %16, santrallerde %44, konutlarda ise %2 azaldı.
- Benzin tüketimi %40, motorin tüketimi ise %30 azaldı.
- Bizim öncelikli iki amacımızdan ilki, enerji ve madencilik sektörlerinde finansal sürdürülebilirliği sağlamak. Bunun için de sektör paydaşları ile sürekli görüşmeler ve değerlendirmeler yapıyoruz.
- Elektrik ve doğalgaz sektörlerinde tahsilat oranları düştü. Yardıma muhtaç abonelere getirilebilecek çözümler için Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Dünya Bankası ile çalışmalarımız devam ediyor.
- İkinci amacımız ise enerji piyasasındaki dönüşümü sürdürmek. Yeni yasal ve yeni düzenleyici çerçeve üzerinde çalışmalarımız devam ediyor. Hatta bugün de bu konuda bir toplantı düzenledik.
- Doğalgaz sektörü, enerji piyasamız ve ekonomimiz için çok önemli bir sektör. Son 4-5 yılda çok büyük altyapı yatırımı yaptık. Toplam giriş ve LNG giriş kapasitesini belirgin şekilde arttırdık. Depolama kapasitesini yükselttik. Bu yatırımlar bize büyük esneklik kazandırdı.